در خواب راه می روند | تعبیرستان
« بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ »
تعبیرستان
در خواب راه می رونداختلالات خوابدانستنیها
×

در خواب راه می روند

«آدم خوابش ببرد روی بازوی یک جرثقیل!!! ...آن هم 40 متر بالاتر از سطح زمین!!!» فکرش را بکنید چقدر وحشتناک است!!!... این خبری بود که چندی پیش در پاسی از شب به پلیس لندن گزارش شد. وقتی مأموران پلیس و آتش نشانی خود را هراسان به محل رساندند، با کمال تعجب مشاهده کردند که یک نوجوان 15 ساله از بازوی یک جرثقیل آویزان است و در همان حال به خواب رفته.

این دختر 15 ساله مبتلا به «خواب گردی»، که در یکی از خانه های مجاور کارگاه ساختمانی زندگی می کرد، آن شب در خواب از پله های این جرثقیل بزرگ بالا رفته و روی یکی از بازوهای آن، در ارتفاع 40 متری به خواب ناز فرو رفته بود. شاید همه آن چه از خواب گردی در ذهن دارید، یک آدم با لباس خواب است که در حالی که دست هایش را به سمت جلو دراز کرده، با چشمان بسته در حال راه رفتن است ولی جدا از این تصویر کارتونی، خواب گردی یکی از اختلالات خواب به حساب می آید که حتی ممکن است خودتان یا اطرافیانتان هم به آن مبتلا باشید ولی چیزی از این ماجرا به خاطر نیاورید؛ چون یکی از علایم این اختلال آن است که فرد خواب گرد، چیزی از این ماجرا به خاطر نمی آورد، به همین سادگی. حرف زدن در خواب، کابوس دیدن و بی خوابی مشکلاتی هستند که گهگاه به سراغ همه ما می آیند ولی راه رفتن در خواب ماجرایی متفاوت دارد.

کسی که در خواب راه می رود ممکن است کارهای دیگری نیز انجام بدهد مثلاً غذا بخورد یا... راه رفتن در خواب ، خواب گردی یا Somnambulism شامل یک رشته رفتارهای پیچیده است که در اول شب در خلال مراحل عمیق خواب شروع می شود و اغلب به ترک بستر و راه رفتن در خواب می انجامد. کسی که به این بیماری مبتلا است در خواب می نشیند و گاهی اعمال تکراری مانند لباس پوشیدن، دستشویی رفتن، صحبت کردن و فریاد کشیدن و حتی رانندگی را انجام می دهد. این رفتار خیلی به ندرت به بیداری منجر می شود و اغلب آقا یا خانم خواب گرد به رختخواب بازمی گردد و صبح روز بعد چیزی از خواب گردی به یاد ندارد. خستگی مفرط و کم خوابی نیز سبب تشدید این حملات می شوند. با این حال اگر شخص خواب گرد را در حین انجام این کارها از خواب بیدار کنید، خطری نخواهد داشت، البته به شرطی که بالای جرثقیل نباشد! راه رفتن در خواب معمولاً در مرحله ای از خواب صورت می گیرد که فرد روءیا می بیند. در این فاز معمولاً مواد شیمیایی خاصی در بدن ترشح می شوند که تمام بدن را سست می کنند ولی این مواد شیمیایی در بدن افراد خواب گرد ترشح نمی شوند و بدنشان در این مرحله به سستی قبل از خواب نمی رسد.

- معمولاً هنگام خواب شبانه رخ می دهد.
- نوجوانان قبل از بلوغ بیشتر به آن مبتلا می شوند.
- فرد خواب گرد، صبح روز بعد، چیزی از خواب گردی خود به خاطر نمی آورد.
- خواب گردی، معمولاً در یک سوم ابتدایی زمان خوابیدن رخ می دهد.
- فرد خواب گرد، ممکن است با اختلالات دیگر خواب مانند حرف زدن در خواب، دست به گریبان باشد.
- خستگی مفرط ناشی از کار کردن طولانی در روز، می تواند این اختلال را تشدید کند.
- استرس و نگرانی، احتمال خواب گردی را در این بیماران افزایش می دهد.

معمولاً لازم است برای تشخیص و درمان این اختلال به پزشک مراجعه کنید ولی پیش از این که نزد پزشک بروید، می توانید با استفاده از چک لیست بالا، نقش پزشک را برای خودتان یا یکی از اطرافیانتان ایفا کنید و درباره وجود این مشکل مطمئن شوید. سپس نزد یک پزشک متخصص بروید.

خواب و بیدار خواب حالتی تکرارشونده، منظم و قابل برگشت است که از مشخصات آن بی حرکتی نسبی و افزایش قابل توجه آستانه پاسخ به محرکات بیرونی نسبت به حالت بیداری است. خواب از 2 مرحله تشکیل شده است: خواب بدون حرکت سریع چشم (non – REM) و خواب با حرکت سریع چشم (REM). خواب non REM دارای 4 مرحله است و طی آن بیشتر فعالیت های فیزیولوژیک و مغزی نسبت به حالت بیداری به میزان چشم گیری کاهش می یابد.

خواب REM از نظر کیفی نوعی متفاوت از خواب است و در طی آن، فعالیت مغزی و فیزیولوژیک، شبیه بیداری است. در این مرحله معمولاً چشم ها خیلی سریع حرکت می کنند و فرد رؤیا می بیند. در طول شب چندین مرحله REM و non – REM رخ می دهد. خواب گردی معمولاً در مرحله non – REM و در فاز 3 یا 4 خواب در نخستین ساعات به خواب رفتن رخ می دهد؛ گرچه نزدیکی های صبح، ممکن است در مرحله REM نیز این اختلال رخ بدهد و فرد در خواب راه برود.

بزرگ خوابگردهای کوچک بسیاری از کودکان از تنهایی خوابیدن در تاریکی وحشت دارند یا دچار شب ادراری یا اختلال تنفسی هنگام خواب هستند؛ ولی این مشکلات بسیار راحت تر از کنترل یک نوجوان یا کودک خواب گرد، قابل حل است. اگر شما هم کودکی دارید که مبتلا به این اختلال است باید با تلاش عوامل زمینه ساز این اختلال را کم رنگ کنید. مثلاً بهتر است به او اجازه ندهید تا نیمه های شب بیدار بماند و به تماشای تلویزیون بپردازد؛ چون بی خوابی و خستگی مفرط برای این بچه ها واقعاً خطرناک است. به علاوه شرایطی در خانه و مدرسه فراهم کنید تا کودکتان تحت فشار اضطراب و نگرانی قرار نگیرد، چرا که این فشارهای روانی در طول روز، ممکن است موجب بروز حملات خواب گردی در طول شب شود. راه رفتن در خواب ممکن است در هر سنی به سراغتان بیاید ولی کودکان 6 تا 12 ساله بیشترین کسانی هستند که در خواب راه می روند. بنابراین کودکان، نوجوانان، بزرگسالان و حتی سالمندان ممکن است آن را تجربه کنند. حتی ممکن است چند نفر از اعضای یک خانواده با آن دست به گریبان باشند مطالعات نشان می دهند 15 درصد کودکان 5 تا 12 ساله، خوابگرد هستند ولی خواب گردی در اکثر اوقات، چندان بدون خطر پایان نمی گیرد.

این افراد ممکن است در حین راه رفتن، زمین بخورند و تعادلشان را از دست بدهند. گاهی در هنگام خواب گردی با شیشه های قدی موجود در منزل برخورد می کنند و اگر خیلی بدشانس باشند، حتی ممکن است از طبقات بالای ساختمان به پایین پرت شوند. بنابراین، این وظیفه اطرافیان است که هنگام خواب، محافظت های لازم را به عمل آورند و محیط منزل را به گونه ای بچینند که احتمال خطر و آسیب کاهش یابد؛ مثلاً پدران و مادران می توانند در ها و پنجره های اتاق کودک را در طول شب قفل کنند. بهتر است اتاق خواب کودک، نزدیک راه پله های ساختمان نباشد و تمام اشیایی که احتمال آسیب رساندن به هنگام راه رفتن در خواب را دارند، از اطراف کودک جمع آوری شوند.

در اکثر مواقع این اقدامات برای محافظت و پشتیبانی کودک کافی است ولی در موارد پیشرفته تر، پزشکان دارو هایی را برای کودک تجویز می کنند. هنگامی که یک کودک، خواب گردی را مثلاً از سن 9 سالگی آغاز می کند، ممکن است به این عادت خود در بزرگسالی نیز ادامه دهد؛ و بالاخره این که، پسر ها بیش از دختر ها به این اختلال مبتلا می شوند.

چه باید کرد؟ نباید تصور کرد کسانی که خواب گرد هستند، هر شب در خواب راه می روند بلکه در بیشتر مواقع این قضیه فقط یکی دو شب در هر ماه، اتفاق می افتد و به خیر و خوشی بدون هیچ گونه آسیبی هم به پایان می رسد ولی در موارد پیشرفته تر امکان دارد این رخداد بیش از یک بار در طول ماه اتفاق بیفتد؛ و باید هم به هنگام در میان گذاشتن این مطلب با بیمار محافظه کار بود چون بیماران واکنش های متفاوتی را در برابر شنیدن این واقعیت از خود نشان خواهند داد. بعضی افراد ممکن است از این که این بیماری را دارند، خجالت بکشند؛ بعضی دیگر دچار استرس می شوند و ... بنابراین باید هنگام در میان گذاشتن این واقعیت با بیمار، حمایت های عاطفی و روانی لازم را نیز از او به عمل آورد و به او کمک کرد با مشکل خود واقع بینانه کنار بیاید.

باید به بیمار کمک کرد تا باور کند این اختلال نیز مانند هر اختلال دیگری مانند فشار خون بالا یا بیماری تیرویید ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد. در عین حال برخی افراد به غلط این اختلال را ناشی از گناه یا عمل نادرستی که انجام داده اند، می دانند و بی دلیل خود را سرزنش می کنند. باید به این افراد کمک کرد تا این تصورات غلط را دور بریزند و احساس گناه را از خود دور کنند.

... و اما درمان تا این لحظه علت مشخصی برای خواب گردی مشخص نشده ولی آن چه واضح است اضطراب، نگرانی، بی خوابی، خستگی، مصرف الکل یا برخی دارو ها باعث تشدید این حملات می شوند. خواب گردی با مصرف دارو های مناسب قابل کنترل است.

برخی متخصصان نیز اعتقاد دارند هیپنوتیزم در کنترل خواب گردی، بی تأثیر نیست. اگر شما با این مشکل روبه رو هستید، اولین کسی که می تواند به شما کمک کند خودتان هستید. قبل از هر چیز باید مطمئن شوید که در شب به اندازه کافی استراحت کرده اید یا نه؛ چون بی خوابی و خستگی وقوع این حملات را تشدید می کنند. می توانید پیش از خواب تمرینات ریلکسیشن انجام دهید و با این کار، استرس و نگرانی را از خودتان دور کنید. مصرف مقادیر کمی از دارو های آرام بخش نیز در کنترل حملات خواب گردی مؤثر است. بهتر است زیر نظر یک متخصص روان پزشک یا با همکاری یک روان شناس با این مشکل کنار بیایید و در راه کنترل آن گام بردارید.


منبع: پیک تندرستی



ارسال نظرات

کد امنیتی شکل بالا در کادر زیر درج شود